การฉีดฮอร์โมนบำรุงสุขภาพเพศชาย (Male Hormone Replacement Therapy; HRT)

เดิมทีปัญหาสุขภาพเพศและสมรรถภาพของท่านชายมีมานานมากแล้ว แต่ด้วยความรู้ความเข้าใจเรื่องกลไกฮอร์โมนทางเพศยังมีจำกัด ประกอบกับวัฒนธรรมที่ยังไม่เปิดกว้างเรื่องเพศของประเทศไทย ทำให้คนที่มีความกังวลเรื่องสุขภาพเพศหาความรู้เรื่องนี้ได้ยาก อีกทั้งเขินอายเกินกว่าจะเข้ารับการรักษาหรือขอคำปรึกษา

ปัจจุบันนี้พบว่ามีคนที่กังวลเรื่องสุขภาพเพศจำนวนมากขึ้นกว่าเดิมมาก ส่วนหนึ่งเป็นเพราะคนส่วนใหญ่ทำงานหนักขึ้น มีความเครียดมากขึ้น อาหารการกินและการใช้ชีวิตประจำวันสไตล์คนเมืองกรุงที่ไม่เอื้ออำนวยต่อการสร้างฮอร์โมนเพศ จึงทำให้คนรุ่นใหม่มีปัญหาสุขภาพมากกว่าคนสมัยก่อนทั้งสุขภาพทั่วไปและสุขภาพเพศ Peace Clinic เล็งเห็นถึงปัญหานี้จึงได้ทำบทความเพื่อให้ความรู้แก่บุคคลโดยทั่วไป

การฉีดฮอร์โมนบำรุงสุขภาพเพศท่านชายช่วยเรื่องอะไรบ้าง ?

ฮอร์โมน Testosterone ไม่เพียงแต่มีผลต่ออวัยวะเพศโดยตรงเท่านั้น แต่ฮอร์โมน Testosterone นั้นมีผลต่อการทำงานของอวัยวะทั่วร่างกายเลย มากน้อยแตกต่างกันไป เช่น

✅ สมอง

ฮอร์โมน Testosterone เป็นฮอร์โมนสำคัญที่ช่วยให้คนเรามีความคิดฉับไวและตัดสินใจได้เฉียบขาด (sharp) มีสมาธิจดจ่อ (focus) และมีความจำดี (memory)

✅ กล้ามเนื้อ

ฮอร์โมน Testosterone เพิ่มการสังเคราะห์โปรตีนที่กล้ามเนื้อ ซึ่งมีผลต่อการสร้างกล้ามเนื้อให้ขนาดใหญ่ขึ้น (muscle mass) การฟื้นฟูกล้ามเนื้อหลังการออกกำลังหรือการบาดเจ็บให้ฟื้นตัวไวขึ้นและแข็งแรงมากขึ้น

✅ หัวใจและหลอดเลือด

เมื่อกล้ามเนื้อหัวใจแข็งแรงมากขึ้น หัวใจจึงทำงานสูบฉีดเลือดได้ดีขึ้น และเมื่อกล้ามเนื้อหลอดเลือดแข็งแรงขึ้นจึงลำเลียงเลือดและออกซิเจนไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆได้ดีขึ้น ส่งผลให้อวัยวะอื่นทำงานได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

✅ การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด

ฮอร์โมน Testosterone ช่วยให้ร่างกายนำน้ำตาลในเลือดเข้าเซลล์ไปใช้เป็นพลังงานมากขึ้น ทำให้น้ำตาลในหลอดเลือดลดลงและอยู่ในระดับคงที่ ไม่แกว่งขึ้นลง เป็นผลดีกับท่านชายที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2

✅ ไขมัน

ฮอร์โมน Testosterone ช่วยลดการสร้างและการสะสมเซลล์ไขมันตามร่างกาย โดยเฉพาะบริเวณหน้าท้อง สังเกตได้จากท่านชายที่อายุมากมักอ้วนลงพุง เพราะร่างกายขาดฮอร์โมน Testosterone นั่นเอง แต่ฮอร์โมน Testosterone ไม่มีผลต่อการลดน้ำหนัก

✅ อวัยวะเพศ

ฮอร์โมน Testosterone เป็นส่วนสำคัญของการเกิดอารมณ์ทางเพศ การแข็งตัวของอวัยวะเพศ ​และความสามารถในการถึงจุดสุดยอด

✅ จิตใจและอารมณ์

วิจัยพบว่ามีความเกี่ยวข้องกันระหว่างคนที่ระดับฮอร์โมน Testosterone ต่ำกับภาวะซึมเศร้า ภาวะวิตกกังวล และอารมณ์แปรปรวน

ดังนั้นจึงเห็นได้ว่าฮอร์โมน Testosterone มีผลต่อทั้งเรื่องสุขภาพโดยรวมและสุขภาพเพศชาย

ตัวยาที่ใช้ฉีดคืออะไร ?

เป็นฮอร์โมนเพศชายเทสโทสเตอโรน Testosterone แบบฉีด จริงๆแล้วการใช้ฮอร์โมนเพศชายทดแทนมีหลากหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นเม็ดสำหรับกิน เจลสำหรับทา แคปซูลสำหรับฝังใต้ผิวหนัง และแบบฉีด

ตารางเทียบข้อดีข้อเสียของแต่ละรูปแบบ (Male Hormone Replacement Therapy; HRT)

ยาผ่านอ.ย.ไหม ?

ที่พีซคลินิกเราใช้ฮอร์โมนเพศชาย Testosterone แบบฉีดที่ผ่านการรับรองจากอ.ย.ไทย สามารถตรวจสอบได้

ช่วยเรื่องปัญหาการแข็งตัวหรือนกเขาไม่ขันไหม ?

การฉีดฮอร์โมนทดแทนสามารถช่วยได้ในคนที่มีระดับฮอร์โมน Testosterone ต่ำ ปัญหาการแข็งตัวเกิดจากปัจจัยหลายส่วนประกอบกัน ทั้งปัจจัยทางด้านร่างกาย จิตใจ และอารมณ์ ซึ่งฮอร์โมน Testosterone เป็นปัจจัยหลักของการเกิดอารมณ์ทางเพศ การแข็งตัวของอวัยวะเพศ ​และความสามารถในการถึงจุดสุดยอด

ช่วยเพิ่มขนาดอวัยวะเพศไหม ?

การฉีดฮอร์โมน Testosterone ไม่ช่วยเพิ่มขนาดอวัยวะเพศชาย

ต้องฉีดไปที่อวัยวะเพศโดยตรงเลยไหม ?

การฉีดฮอร์โมน Testosterone แบบฉีดเข้ากล้ามเนื้อ จะไม่ได้ฉีดไปที่อวัยวะเพศโดยตรง มีหลายบริเวณที่นิยมฉีดกัน เช่น ต้นแขน-เจ็บเล็กน้อยแต่คนไข้สะดวกกว่า นั่งฉีดได้เลย ไม่ต้องถอดเสื้อผ้า, ก้น-ไม่ค่อยเจ็บ แต่ต้องถกกางเกงลงและต้องมีเตียงเพราะฉีดท่านอน

ฉีดแล้วใช้งานได้เลยไหม ?

ฮอร์โมน Testosterone แบบฉีดเข้ากล้ามเนื้อจะใช้เวลาประมาณ 24-48 ชั่วโมงในการออกฤทธิ์ อาจเรียกได้ว่า ‘ฉีดวันนี้พร้อมใช้งานวันพรุ่งนี้เลย’

ต้องฉีดบ่อยแค่ไหน ?

โดยทั่วไปแนะนำฉีดทุก 1-12 สัปดาห์ขึ้นกับยี่ห้อและชนิดของยาฉีดที่เลือกใช้ ยี่ห้อที่ใช้ฉีดทุกสัปดาห์ ยาออกฤทธิ์เป็นเวลาสั้นกว่าและราคาถูกกว่า ส่วนยี่ห้อที่ฉีดทุกเดือน ยาออกฤทธิ์นานกว่าและราคาสูงกว่า

ผลข้างเคียงที่พบได้ ?

การฉีดฮอร์โมน Testosterone อาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้หลากหลาย ตั้งแต่ปัญหาทั่วไปอย่างเป็นสิว ผิวมัน ผมร่วง อารมณ์ฉุนเฉียว หน้าอกโตขึ้น นมแหลม อาการปวดบวมบริเวณที่ฉีด ไปจนถึงความเสี่ยงต่อโรคลิ่มเลือดอุดตัน โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง โรคตับ โรคหลอดเลือดสมอง

*หากดูแลโดยแพทย์ที่เชี่ยวชาญจะสามารถจัดการและป้องกันการเกิดผลข้างเคียงได้ โดยการเลือกยี่ห้อยา โดสยา และการบริหารยาที่เหมาะกับบริบทของคนไข้แต่ละท่าน Peace Clinic แนะนำให้รับการฉีดฮอร์โมนจากคลินิกหรือรพ.ที่เชื่อถือได้ อย่าซื้อฉีดกันเอง

ใครที่ไม่ควรฉีด ?

คนที่ป่วยหรือมีความเสี่ยงเป็นโรคลิ่มเลือดอุดตัน โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง โรคตับ โรคหลอดเลือดสมอง

วิธีป้องกันไม่ให้เกิดผลข้างเคียงหลังฉีด ?

การดูแลตัวเองเบื้องต้นหลังฉีด

✅ ดื่มน้ำมากๆ

ฮอร์โมนเพศชาย Testosterone เพิ่มการสร้างของเม็ดเลือดแดง ทำให้เลือดเข้มข้นและหนืด แนะนำดื่มน้ำปริมาณมากขึ้นต่อวันเพื่อให้การไหลเวียนของเลือดเป็นไปตามปกติ

✅ ออกกำลังกาย

คนที่ฉีดฮอร์โมน Testosterone แล้วเป็นสิว ผิวมัน ผมร่วง เกิดจากร่างกายไม่สามารถนำฮอร์โมน Testosterone ไปใช้ได้เต็มที่ กลายเป็นส่วนเกินตกค้างจึงมีอาการย้อนกลับมาที่ผิวและผม วิธีที่บังคับให้ร่างกายนำฮอร์โมน Testosterone ไปใช้วิธีง่ายที่สุดคือการออกแรง แนะนำให้ออกกำลังกายความหนักปานกลาง ไม่จำเป็นต้องหักโหม แถมผลของฮอร์โมน Testosterone ทำให้กล้ามขึ้นไวกว่าปกติมาก

✅ ห้ามอ้วน

เซลล์ไขมันส่วนเกินสามารถแย่งฮอร์โมนเพศชาย Testosterone ไปเปลี่ยนเป็นฮอร์โมนเพศหญิง Estrogen ได้ ทำให้ลักษณะความเป็นชายลดลงกลายเป็นหญิงมากขึ้น เช่น ภาวะเต้านมโตในผู้ชาย (gynecomastia) นมแหลม ดังนั้นหลังฉีดควรควบคุมน้ำหนักไปด้วย ซึ่งเป็นเรื่องที่ง่าย หลังฉีดคนไข้จะเห็นความแตกต่างว่าควบคุมน้ำหนักง่ายขึ้นกว่าก่อนฉีด

✅ หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์

เนื่องจากแอลกอฮอล์ประกอบด้วยน้ำตาลปริมาณมาก มากกว่าอาหารบางชนิดอีก คนไข้ที่ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำมักมีแนวโน้มอ้วน หากยังไม่อ้วนก็มักมีไขมันส่วนเกินที่หน้าท้อง ซึ่งจะทำให้ฮอร์โมนเพศชาย Testosterone ลดลงตามหัวข้อด้านบน

✅ หลีกเลี่ยงบุหรี่

ฮอร์โมน Testosterone ส่งผลให้การสูบฉีดของเลือดเพิ่มขึ้น ความดันโลหิตสูงขึ้น เลือดเข้มข้นและหนืดมากขึ้น ในคนทั่วไปไม่เป็นอันตราย แต่ในคนไข้ที่สูบบุหรี่เป็นประจำ หลอดเลือดมักจะเปราะและกร่อนจากสารพิษในบุหรี่ เมื่อเลือดที่สูบฉีดแรงพุ่งผ่านท่อน้ำ(หลอดเลือด)ที่เปราะ สักวันท่อก็แตกและกลายเป็นโรคหลอดเลือดสมองแตกได้ เดิมทีบุหรี่ไม่มีประโยชน์ต่อร่างกายส่วนใดอยู่แล้วดังนั้นหลีกเลี่ยงไว้เป็นสิ่งที่ดี

ต้องเจาะเลือดก่อนหรือหลังฉีดไหม ?

ดีที่สุดคือเจาะเลือดทั้งก่อนและหลังฉีด

• ผลเลือดก่อนฉีด ใช้ดูเพื่อคอนเฟิร์มว่าระดับฮอร์โมนของเราต่ำจริงและเราจะได้ประโยชน์จากการฉีดฮอร์โมนนี้
• ผลเลือดหลังฉีด ใช้ดูการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนว่าร่างกายตอบสนองกับยาฉีดมากน้อยเพียงใด และฮอร์โมนได้ระดับที่น่าพอใจหรือยัง รวมถึงเพื่อป้องกันการได้รับฮอร์โมนปริมาณสูงเกินไป

หากไม่มีเวลาหรือมีข้อจำกัดเรื่องค่าใช้จ่าย แนะนำว่าอย่างน้อยควรเจาะเลือดหลังฉีด เพื่อดูว่าหลังฉีดแล้วฮอร์โมนได้ระดับที่น่าพอใจหรือยัง ต้องฉีดเพิ่มไหม หรือฮอร์โมนปริมาณสูงเกินไปแล้วต้องหยุดฉีดหรือเปล่า

หากหยุดฉีดจะทำให้เสื่อมสมรรถภาพกว่าตอนแรกไหม ?

สมรรถภาพทางเพศขึ้นกับปริมาณฮอร์โมนที่ร่างกายมี ณ ขณะนั้น ร่างกายของคนเราสามารถผลิตฮอร์โมน Testosterone ได้เองอยู่แล้วตามธรรมชาติ แต่ในคนที่ทำงานหนัก เครียดบ่อย กินอาหารที่ไม่เหมาะสม ไลฟ์สไตล์ไม่ดีทำให้ร่างกายผลิตฮอร์โมน Testosterone น้อยลงกว่าที่ควร

ดังนั้นหากหยุดฉีดฮอร์โมนแล้วปรับการใช้ชีวิตให้ถูกหลัก ร่างกายกลับมาผลิตฮอร์โมนได้ระดับดี มักไม่เกิดปัญหาเรื่องสมรรถภาพ แต่หากหยุดฉีดแล้วยังไม่ปรับการใช้ชีวิตประจำวันให้ถูกหลัก ฮอร์โมนก็กลับไปต่ำเท่าเดิม สมรรถภาพและสุขภาพเพศก็จะกลับไปเป็นเหมือนเดิมก่อนฉีด

คนอ้วนหรือน้ำหนักตัวมากฉีดได้ไหม ?

ฉีดได้ โดยออกกำลังกายและคุมน้ำหนักควบคู่ไปด้วย

• ออกกำลังกาย

เพื่อบังคับให้ร่างกายใช้ฮอร์โมน Testosterone ได้อย่างมีประสิทธิภาพและใช้จนหมดจรด ไม่เหลือฮอร์โมนส่วนเกินที่ทำให้เป็นสิว ผิวมัน ผมร่วง และไม่เหลือให้เซลล์ไขมันแย่งไปใช้

• ควบคุมน้ำหนักหรือลดน้ำหนัก

เพื่อลดปริมาณไขมันในร่างกาย ป้องกันไม่ให้เซลล์ไขมันแย่งฮอร์โมน Testosterone ไปเปลี่ยนเป็นฮอร์โมนเพศหญิง Estrogen แทน

หากมีข้อสงสัยที่อยากให้คุณหมอมาตอบให้ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับการฉีดฮอร์โมนตัวนี้ สามารถส่งข้อความทิ้งไว้ที่ไลน์คลินิกได้เลยค่ะ หากคำถามมีประโยชน์ทางคลินิกจะนำมาใส่ไว้ในบทความเพิ่มเติมให้เป็นวิทยาทานแก่คนไข้ท่านอื่นโดยที่ไม่เปิดเผยที่มาและตัวตนของท่าน Line id : @peaceclinic